Rreth 40 organizata ndërkombëtare i kanë dërguar letër autoriteteve të Mbretërisë së Bashkuar, ku i kërkojnë që të Shqipëria të hiqet nga lista e ‘vendeve të sigurta’, duke marrë shkas nga numri i lartë i azilkërkuesve.
Në letrën në fjalë renditen disa nga problematikat që janë problematike në vendin tonë, si korrupsioni, trafiku i qenieve njerëzore, bandat, apo diskriminimi i komunitetit të LGBTQI, romëve dhe egjiptianëve.
“Ne dëshirojmë të tërheqim vëmendjen tuaj për Amendamentin 128A, të propozuar nga Baronesha Lister dhe Lord Cashman, dhe për të kërkuar mbështetjen tuaj të paçmuar në adresimin e një çështjeje kritike brenda Projektligji aktual i Migracionit Ilegal. Ky projektligj, siç është, do ta klasifikojë Shqipërinë në një listë të ‘vendeve të sigurta’ qytetarët e të cilëve munden të kthehen me shpejtësi në atdhe, pavarësisht nga kërkesat e tyre individuale për azil apo të drejtat e njeriut. Lista përfshin shtetet anëtare të EEA plus Zvicrën.
Sipas mendimit tonë, përfshirja e Shqipërisë në një listë të tillë të ‘vendeve të sigurta’ është një vendim i gabuar. Shqipëria nuk i përket BE-së (Nuk është anëtarësuar) dhe as nuk i plotëson ato standardet e nevojshme për t’u klasifikuar si një “vend i sigurt”. UNHCR-ja ka shprehur me vend shqetësimet e saj, duke deklaruar: “UNHCR është e shqetësuar që lista përfshin Shqipërinë, pavarësisht udhëzimeve të vendit të botuara në Mbretërinë e Bashkuar dhe vendimeve të gjykatave të MB të cilat pranojnë se grupe të caktuara shtetasish shqiptarë mund të jenë në rrezik të persekutimit.”. Përcaktimi i një shteti si ‘vend i sigurt’ kërkon konfirmimin se “në përgjithësi ka në atë shtet nuk ka rrezik serioz të persekutimit të shtetasve të atij shteti.”
Fatkeqësisht, Shqipëria nuk e plotëson këtë kriter. Vendi përballet me çështje të rënda si korrupsioni, trafikimi i qenieve njerëzore, dhuna e lidhur me bandat dhe diskriminimi ndaj të ndryshmeve komunitetet duke përfshirë komunitetet LGBTQI, rome dhe egjiptiane. Dështimi i vazhdueshëm i qeverisë për të trajtuar në mënyrë efektive këto çështje është shqetësues. Shkalla e pranimit të kërkesave për azil nga shtetasit shqiptarë në MB e vërteton më tej këtë pohimi se Shqipëria nuk përmbush standardin e ‘vendit të sigurt’. Në vitin 2022, Mbretëria e Bashkuar u dha statusin e mbrojtjes më shumë se 650 shtetasve shqiptarë, përfshirë këtu mbi 60 fëmijë të pashoqëruar. Për më tepër, i njëjti vit dëshmoi një shkallë suksesi prej 57% për ankesat e bëra nga shqiptarët në gjykatën e nivelit të parë për kërkesat e tyre për azil. Ata prej nesh që ofrojnë shërbime mbështetëse profesionale për azilkërkuesit shqiptarë dhe viktimat e trafikimit dëshmojnë drejtpërdrejt frikën dhe vuajtjen e komunitetit azilkërkues shqiptar. Këta individë, të cilët janë jashtëzakonisht të cenueshëm, shpesh mbeten të panjohur si të tillë nga shoqëria në përgjithësi. Kjo vetëm sa përkeqësohet nga narrativat mbizotëruese të kriminalitetit dhe abuzimit të sistemit të azilit që po nxisin një racizëm të fuqishëm. Pohimi se Shqipëria është një ‘shtet i sigurt’ për shtetasit e saj është, në përvojën tonë, thelbësisht i gabuar. Do të ishte një keqinterpretim të këmbëngulësh se nuk ka rrezik persekutimi për shtetasit në atë shtet. Duke përfshirë Shqipërinë në listën e klauzolës 57 së bashku me shtetet anëtare të ZEE-së (EEA, Zona Ekonomike Europiane) dhe Zvicrën, ne rrezikojmë të shkelim drejtpërdrejt detyrimet tona ligjore ndërkombëtare dhe të brendshme duke kthyer me forcë individët për t’u përballur me persekutimin.”, thuhet në letër.