Ne po punojmë në mënyrë diskrete për zgjidhjen e çështjes maqedono-bullgare, por kjo nuk do të thotë se po fshehim diçka ose po bëjmë diçka për të cilën na vjen turp, por se ndonjëherë do të vijë një moment kur është e rëndësishme që një pjesë e punës të mbrohet nga presioni, pasionet e publikut, por edhe nga disa deklarata ndoshta të ngathëta apo të pakujdesshme që do të shkatërrojnë të gjithë përpjekjen, thotë ambasadori francez transmeton Zhurnal.mk
Lufta kundër korrupsionit është thelbësore që qytetarët të kenë besim në institucionet dhe së fundi në demokraci, thotë ambasadori francez Christophe Le Rigoller në një intervistë për “Sloboden Peçat”, në të cilën flet edhe për situatën në Francë pas vendimit për lideren e së djathtës, Marine Le Pen, si dhe për sfidat me të cilat përballet Maqedonia në rrugën drejt BE-së, transmeton Zhurnal.mk
Ndonëse nuk jeni politikan, por ambasador, një komentoni zhvillimet e fundit në Francë me vendimin për zonjën Marine Le Pen. E shihni si luftë kundër korrupsionit apo ndoshta është një lloj kalkulimi politik. Cila është nota juaj? Dhe si mendoni, si do të ndikojë kjo në situatën politike në Francë, por edhe në BE?
– Unë thjesht mund t’ju përgjigjem si diplomat se nuk do të komentoj çfarë po ndodh në Francë, por mendoj se keni të drejtë që edhe kjo temë duhet nxitur. Do t’ju kujtoj vetëm se Franca është një vend ligjor, gjyqësori është i pavarur dhe gjyqësori mori një vendim bazuar në një hetim që zgjati shumë. Por gjithashtu se ai hetim dhe ai vendim duhet të interpretohen dhe kuptohen në një kuadër global. Që nga shpallja e aktgjykimit, që do të them se nuk është përfundimtar sepse mund të bëhet ankim, kam dëgjuar dhe lexuar shumë komente dhe kritika për Francën dhe gjyqësorin në Francë bazuar në një vendim që disa duan ta paraqesin si të motivuar politikisht. Kam lexuar komente këtu në mediat në Maqedoninë e Veriut të atij lloji. Megjithatë, dua t’ju kujtoj vetëm se për çfarë po flasim, jashtë aspekteve politike që nuk më interesojnë. Po flasim për luftën kundër korrupsionit. E kemi fjalën për mënyrën se si duhet apo nuk duhet të sanksionojmë një parti politike, e cila, siç ka treguar edhe anketa, ka keqpërdorur miliona euro para nga taksapaguesit evropianë për të financuar diçka që bie ndesh me ligjin francez, pra aktivitetet e partive politike. Dhe tani deklarohem si qytetar, si ju dhe të gjithë qytetarët e Maqedonisë së Veriut, do të doja t’ua bëja të njëjtën pyetje. Imagjinoni sikur diçka e ngjashme të ndodhë në vendin tuaj, një politikan i shquar vite më parë abuzon dhe shkel ligjin për përfitimin e partisë së tij. A duhet të sanksionohet apo jo? Unë mendoj se sfida është më e madhe se një pyetje e thjeshtë, sepse ne po flasim për një kandidat në Francë, apo jo, përtej të gjitha teorive konspirative e kështu me radhë, ne ende i bëjmë vetes pyetjen më të rëndësishme, si duam të luftojmë korrupsionin dhe ta bëjmë jetën politike në demokracitë tona të ndershme. Dhe do të përfundoj, në lidhje me ata që shohin një lloj procesi politik ndaj zonjës Le Pen, do të them se në 15 vitet e fundit në Francë janë dënuar një numër i madh politikanësh, të cilët vijnë nga parti të ndryshme politike, nga e majta, nga e djathta, nga qendra dhe asnjë parti e rëndësishme politike nuk është kursyer nga akuzat e këtij lloji në 15 vitet e fundit.
Nuk u përgjigjët se si do të ndikojë kjo pyetje në situatën politike në vend, duke qenë se e djathta është mjaft e fortë, jo vetëm në Francë, por në të gjithë Bashkimin Evropian. Çfarë pasojash mund të ketë?
– Mendoj se është shumë herët për ta ditur këtë, sepse në të vërtetë nuk më takon mua të komentoj se çfarë do të ndodhë. Siç thashë, vendimi i gjykatës nuk është përfundimtar sepse ka një ankim që ndoshta do të kryhet dhe partitë politike kanë atë kapacitet të “rigjenerohen” pa njerëzit që i drejtojnë aktualisht dhe mendoj se në Francë nëse lideri pengohet, një person tjetër mund të zërë vendin e tij.
A mund ta shohim këtë si një sinjal për vendet e tjera, përfshirë tonat, por edhe vendet e rajonit, që do të thotë luftë kundër korrupsionit?
– Lufta kundër korrupsionit është një çështje e ndërlikuar. Është e ndërlikuar sepse nevojiten mjete ligjore, nevojiten ligje dhe një kuadër ligjor i përgjithshëm që ndërtohet me kalimin e kohës, por edhe guxim politik. Dhe është e ndërlikuar sepse për të respektuar ligjet duhet një gjyqësor i pavarur, gjyqtarë profesionistë dhe të trajnuar që do të largohen nga çdo presion politik. Dhe në fund të fundit, kërkon edhe vullnetin e politikanëve për të luftuar realisht korrupsionin, dhe kjo është diçka që është e dhimbshme. Në një vend si Franca, për një kohë të gjatë e konsideronim një gjë fatale, por gjithsesi zbatuam kornizat ligjore, ligjet u bënë më të rrepta. Fillimisht ka qenë dënimi, pastaj i dyti dhe dalëngadalë po vërejmë se niveli i korrupsionit në jetën politike franceze është ulur ndjeshëm. Mendoj se është një betejë që nuk do të ndalet kurrë, sepse natyra njerëzore është ajo që është dhe ka nevojë për të gjithë, kur them të gjithë e kam parasysh drejtësinë, politikanët, por edhe qytetarët, sepse ne si qytetarë duhet të tregojmë se nuk e pranojmë korrupsionin dhe nuk pranojmë që paratë publike, paratë që dalin nga xhepat e qytetarëve, të përdoren për qëllime mashtruese dhe jo për të mirën e vendit.
A e shihni se në Maqedoni është gatishmëria për të luftuar korrupsionin, qoftë nga gjyqësori, qoftë nga politikanët apo nga qytetarët, le të themi?
– Ju duhet t’i përgjigjeni kësaj pyetjeje. Unë dëgjoj atë që më thonë. Unë flas edhe me politikanët kur i takoj, flas edhe me gjyqtarë dhe prokurorë kur i takoj dhe dëgjoj se ka vullnet të mirë. Dhe siç ju thashë, vullneti i mirë është i rëndësishëm, por atëherë të gjithë planetët do të duhet të rreshtohen dhe të gjithë të punojnë së bashku në të njëjtin drejtim. Dhe mendoj se është një betejë e domosdoshme dhe thelbësore, sepse është çelësi që qytetarët të kenë besim te institucionet dhe në fund te demokracia.
Situata gjeopolitike në rajon po ndryshon në mënyrë dramatike me gjithçka që po ndodh në fqinjësi dhe këtu. Si e sheh Franca rajonin në këto kushte?
– Qëndrimi francez në këto rrethana nuk ka ndryshuar, sepse ne kemi një vizion të qartë për rajonin, i cili mbështetet në një strategji të përgjithshme në politikën tonë të jashtme për Ballkanin Perëndimor dhe prioriteti ynë është siguria, siguria dhe prosperiteti i Ballkanit. Ne besojmë se këto janë synime që mund të arrihen përmes integrimit evropian. Paralelisht, Franca, dhe jo vetëm Franca, por edhe partnerët e tjerë evropianë, po punojmë për të forcuar Bashkimin Evropian në të cilin kuptohet se rajoni ka vendin e tij të plotë.
A prisni që situata të përkeqësohet duke pasur parasysh atë që po ndodh në Serbi, Bosnje, Turqi dhe tani edhe në Maqedoni pas tragjedisë në Koçan? Sepse e gjithë kjo, duke përfshirë edhe çështjen e pazgjidhur mes Beogradit dhe Prishtinës, tregon se sa i brishtë është stabiliteti i Ballkanit?
– Kjo konfirmon atë që thashë më parë. Për ne procesi i integrimit evropian është i rëndësishëm edhe për stabilitetin e rajonit dhe me të drejtë theksoni se ka ngjarje shqetësuese, që kërkojnë monitorim të kujdesshëm dhe mendoj se në përgjithësi duhet ta shohim botën siç është sot, që është një botë gjithnjë e më e paqëndrueshme, e paparashikueshme dhe të gjithë përballemi me brishtësi të madhe në botë. Kjo brishtësi ekziston në rajon, në Evropë, në Francë, është e dukshme. Mendoj se në rajon po konfirmohet edhe një gjë tjetër e rëndësishme, ajo është domosdoshmëria e zbatimit të reformave, pra secila nga vendet e rajonit dhe veçanërisht vendi në të cilin kam fatin të punoj, Maqedonia e Veriut, duhet të luajë rolin e tij të plotë dhe të drejtojë të gjithë energjinë e tyre në zbatimin e reformave. Reforma nga të cilat do të përfitojnë të gjithë qytetarët. Ato reforma kanë një qëllim përfundimtar, të cilin e përmenda edhe më parë, që është ruajtja dhe ruajtja e besimit te institucionet, pra besimi i popullatës në jetën demokratike të shtetit. E përmendët shumë pak tragjedinë në Koçan. Një tragjedi e madhe për shtetin dhe për të gjithë qytetarët dhe ajo tragjedi tregon se sa është e rëndësishme të reformohen disa gjëra që janë gjëra konkrete për popullatën. Kjo tragjedi, në një moment do të detyrojë të bëhen pyetje, siç është paralajmëruar nga Qeveria, për të gjitha instancat që janë përgjegjëse për kontrolle, por edhe për sektorin mjekësor. Është e trishtueshme të thuhet, por ky është realiteti dhe ky është një rast për t’i bërë pyetje vetes përsëri për të përmirësuar gjërat dhe që nesër të mos na ndodhin më tragjedi të tilla.
Është e vërtetë ajo që thoni për Koçanin, por ajo që ndodhi në Koçan tregon se sa nuk po zbatohen reformat. Dëgjojmë gjatë gjithë kohës për ligje, strategji… por rezultati është ajo që ndodhi në Koçan. Si të ecim përpara me reformat?
– Është gjithmonë tema e vërtetë thelbësore për reformat. E dini, ne nuk duhet të mendojmë se Maqedonia e Veriut është e ndryshme nga vendet e tjera në botë, sepse ne në Francë ende po zbatojmë reforma në sektorë të caktuar. Ndonjëherë është e vështirë, ndonjëherë hasim rezistencë të madhe, por edhe më e rëndësishmja është zbatimi i reformave, sepse është bukur të miratohen ligje, është mirë të kesh rregullore të mrekullueshme në letër, por e gjithë kjo duhet zbatuar. Dhe zbatimi kërkon vullnet politik, burime njerëzore, burime financiare dhe të gjitha këto duhet të bashkohen së bashku. E di që nuk është e thjeshtë, e di që kërkon kohë dhe energji, por me të vërtetë mendoj se me gjithë trishtimin që sjell e gjithë kjo, kujtesa kolektive do të na shtyjë të mendojmë vazhdimisht për viktimat nga Koçani dhe të krijojmë kushte që kjo të mos ndodhë më.
Kur flasim për reforma, çfarë mund të bëjë Franca konkretisht për të rritur “dukshmërinë” e saj në rajon, si mund të “kthejë faqen” drejt Ballkanit Perëndimor dhe Maqedonisë? A ka ndonjë strategji për këtë?
– Po. Është e qartë se ka një strategji, një strategji për Ballkanin Perëndimor, e cila është miratuar disa vite më parë, të cilën ne po e zbatojmë dhe e cila është përditësuar dhe miratuar nga autoritetet tona politike disa javë më parë. Këtu dua të përmend dy tema, tema paralele por të ndryshme. E para ka të bëjë me praninë dhe e dyta ka të bëjë me dukshmërinë. Ne duam të jemi të pranishëm në këtë rajon. Franca është prezente, e pranishme edhe në Maqedoninë e Veriut dhe për këtë kemi forcuar me staf Ambasadën Franceze. Këtu kemi edhe një institut francez, i cili ekziston prej 50 vitesh në këtë qytet. Kemi dy aleanca franceze, një në Tetovë, një në Manastir, kemi një konsullatë nderi në Manastir, kemi një shkollë ndërkombëtare franceze në Shkup ku fëmijët shkollohen në frëngjisht, anglisht dhe maqedonisht. Dhe tani i kthehem temës së reformave. Kemi tre ekspertë teknikë të cilët janë në dispozicion të tri ministrive të ndryshme – mjedisit, drejtësisë dhe çështjeve evropiane, dhe ekspertë teknikë që punojnë çdo ditë dhe janë të integruar në ekipet e këtyre tri ministrive për të ofruar ekspertizën e tyre që ne e posedojmë si shtet i vjetër anëtar i BE-së dhe për të ndihmuar Maqedoninë e Veriut në rrugën e saj integruese. Vullneti politik dhe strategjia për Ballkanin Perëndimor ekziston. Ne kemi prezencën që ju thashë, veçanërisht nëpërmjet ekspertëve teknikë që kanë një rol të rëndësishëm në monitorimin dhe lehtësimin e zbatimit të reformave, por kemi edhe një aktivitet të rëndësishëm brenda sistemit arsimor për të nxitur studimin e gjuhës frënge. Nuk është e lehtë, kërkon kohë, kërkon energji, por është diçka e rëndësishme për ne. Dhe tema e fundit për prezencën, por edhe dukshmërinë, këtu mbase vërtet kemi një mungesë, e kjo është mungesa e prezencës ekonomike në vend e cila është e dobët për momentin. Ne jemi duke punuar në atë temë, kemi një numër të madh temash dhe interesim nga një numër i madh i kompanive franceze për të hyrë në tregun maqedonas, negociatat janë në vazhdim dhe shpresojmë se e gjithë kjo do të mund të ndodhë në afat të shkurtër nëse arrijmë të “përputhet” me interesin e kompanive franceze dhe autoriteteve në vend.
Kur flisni për praninë ekonomike, a mund të presim praninë e Francës edhe përmes fondeve, për shembull për të mbështetur shoqërinë civile, arsimin e kështu me radhë?
– Po, ka më shumë mjete në dispozicion. Kjo është diçka që është e rëndësishme. Por në logjikën tonë ne japim fonde për projekte konkrete, pra nuk financojmë institucione, por financojmë projekte. Ka projekte të vazhdueshme që po i zbatojmë, për shembull, për të luftuar dezinformimin, luftën kundër korrupsionit dhe projekte të tjera. Është bashkëpunimi klasik, por kemi edhe diçka tjetër, të ndryshme dhe ky është roli i Agjencisë Franceze të Zhvillimit. Agjencia franceze për zhvillim është, në mënyrë skematike, një bankë zhvillimore, një bankë zhvillimore që po rrit prezencën e saj në vend, e cila vitin e kaluar i dha financim Bankës për Zhvillim për financimin e aktiviteteve të ndërmarrësve dhe ka një numër të caktuar gjërash për të cilat nuk mund t’ju them të gjitha, sepse negociatat janë në vazhdim. Agjencia franceze e zhvillimit po punon për të financuar sektorë të tjerë që janë të rëndësishëm, si energjia, transporti dhe mjedisi, por negociatat janë në vazhdim.
Konkretisht për Maqedoninë është fakt se vendi është partner i dëshmuar i Bashkimit Evropian, por ka mbetur i mbërthyer në procesin e anëtarësimit. A mund të ndihmojë Franca tani për të dalë nga ky ngërç, apo i gjithë aksioni diplomatik ka përfunduar me “propozimin francez”?
– Aktiviteti diplomatik nuk përfundon kurrë. Është e qartë se Franca do të luajë një rol, ashtu si edhe partnerët e tjerë evropianë, sepse, unë insistoj në këtë, nuk bëhet fjalë vetëm për një aktor që do të ndihmojë për të dalë nga bllokada aktuale, por ne jemi të gatshëm të luajmë rolin tonë dhe jemi duke biseduar me autoritetet maqedonase. Ne po bëjmë një punë diskrete me partnerë të tjerë dhe institucione evropiane dhe sinqerisht shpresojmë të përpiqemi të dalim nga ngërçi aktual. Të paktën ky është qëllimi ynë.
Kur thua diçka diskrete, do të thotë që nuk mund të thoni asgjë më shumë?
– Në veprimtarinë diplomatike, ndonjëherë ose shpesh ka momente kur gjërat zhvillohen në mënyrë diskrete, dhe kur them me maturi, nuk do të thotë se ne fshehim diçka ose bëjmë diçka që na vjen turp. Por e them në mënyrë diskrete, sepse ndonjëherë do të vijë një moment kur është e rëndësishme që një pjesë e veprës të jetë e mbrojtur nga presioni, pasionet e publikut, por edhe nga disa deklarata ndoshta të ngathëta apo të pakujdesshme që do të shkatërrojnë të gjithë përpjekjen. Është ajo punë, ne e bëjmë me partnerë të tjerë evropianë dhe institucionet evropiane janë gjithashtu shumë të përfshira, por ka një pikë tjetër për të cilën dua të insistoj, ajo është se ne do të dalim më lehtë nga ai ngërç kur Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria të arrijnë të rivendosin një minimum besimi reciprok, në mënyrë që të mund të bisedojnë dhe të ndërtojnë marrëdhënie më konstruktive dhe pozitive. Në këtë drejtim, mendoj se në fund të fundit, Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria janë shtete sovrane dhe udhëheqin një politikë të jashtme sovrane, por mendoj se është në interes të të dyja shteteve që të përqendrohen në atë që i afron, shumë më tepër se në atë që i ndan, dhe personalisht do të doja t’i shikoja të gjitha këto me shumë shpresë. Vërtet pati një elan të madh solidariteti nga Bullgaria gjatë tragjedisë së Koçanit dhe kjo dëshmon se ka shumë gjëra që i bashkojnë dy vendet dhe dy popujt dhe mendoj se duhet të ndërtohen marrëdhëniet mbi këtë.
Ju keni të drejtë për solidaritetin nga Bullgaria dhe jo për herë të parë. Por për t’iu rikthyer propozimit francez, përfaqësues evropianë, madje edhe francezë thonë se propozimi francez ishte i drejtë për të zhbllokuar situatën, por ndodhi e kundërta, situata është edhe më e ndërlikuar. Madje ka deklarata se po punohet intensivisht për zgjidhjen e problemit, por nga kjo nuk shihet asgjë. Por shohim që nuk ka lëvizje nga pozicionet e të dyja palëve. Çfarë mund të presim, kush do të bindë të dyja palët, njërën apo tjetrën, të lëvizin nga pozicioni i tyre i vështirë?
– Nuk thashë se ishte e lehtë. Nëse do të ishte e lehtë, do ta kishim zgjidhur çështjen shumë kohë më parë. Jemi në një situatë të ndërlikuar, për të cilën duhet së pari të kuptojmë pikëpamjet dhe frikën e të dyja palëve, por edhe të integrojmë mirë të gjitha këto në procesin evropian. Por është gjithashtu e rëndësishme që të gjithë të kuptojnë se situata aktuale, pra status quo-ja dhe bllokada, nuk janë të mira për askënd. Kjo nuk mund të jetë e mirë për të ardhmen e vendit dhe as për procesin e integrimit evropian. Kjo gjendje e bllokadës nuk mund të mbahet për shumë kohë sepse është e dëmshme për të gjithë ne dhe të gjithë duhet ta kuptojmë këtë, sepse jemi në një moment të ndërlikuar dhe të rrezikshëm të historisë evropiane. Ne e shohim atë. Për njerëzit e brezit tim që jetuan tërë fëmijërinë dhe rininë e tyre në një imazh të një Evrope me paqe të përhershme, vërejmë se sot situata është shumë më e brishtë nga ajo që prisnim dhe mendoj se të gjithë duhet të përballemi me këtë sfidë dhe në një moment, ju folët përsëri për propozimin francez të 2020 – nuk është një propozim, është tashmë një kompromis dhe një kompromis si definitivisht, nuk është koha kur nuk duhet të mbahet kurrë. duke pasur parasysh qëllimin përfundimtar dhe për të përdorur mjetet për të arritur atë rezultat. Dhe gjëja e fundit që dua të përmend është se zgjidhja nuk do të vijë vetëm nga një aktor apo palë e interesuar, të gjithë duhet të punojmë së bashku, të gjithë duhet të bëjnë pjesën e tyre, të kryejnë përgjegjësinë e tyre dhe le të përpiqemi të gjithë, sepse jemi të bindur se është në interesin tonë të përbashkët të dalim nga ngërçi, ta kapërcejmë atë bllokim dhe në fund Maqedonia e Veriut mund të përparojë, siç e meriton, në rrugën e saj të integrimit.
Ju dhe përfaqësues të tjerë evropianë po flisni për integrimin e Ballkanit Perëndimor, të Maqedonisë në BE, por a duhej të ndodhte lufta në Ukrainë për të riaktualizuar çështjen e zgjerimit të BE-së dhe sa mund t’i kushtojë Bashkimit Ballkanit Perëndimor, duke pasur parasysh të gjitha problemet që ka me Ukrainën dhe Amerikën?
– Ukraina dhe lufta në Ukrainë na kujtuan brutalisht se ekziston nevoja për unitet dhe kjo është pozitive. Kjo i detyroi liderët evropianë të konsiderojnë seriozisht zgjerimin e Bashkimit drejt Ballkanit. Por a duhet të ishte bërë më herët? Me shumë mundësi. Por thelbi është akoma si vijon – se sot ekziston një dëshirë unanime për të përparuar dhe aq shpejt. A mundet Bashkimi Evropian të forcojë dhe përqendrojë energjinë e tij drejt Ballkanit, duke marrë parasysh kontekstin e përgjithshëm, Ukrainën, Amerikën. Unë do të them, jo vetëm se mundet, por duhet të përqendrojë energjinë e saj, sepse ne po përballemi me sfida të përbashkëta të sigurisë dhe në fund të fundit, vendet e Ballkanit Perëndimor, nuk është sekret për askënd, do të them diçka që të gjithë e dinë, se të gjitha këto vende, Maqedonia e Veriut dhe të tjera, janë vende evropiane. Përmes historisë, identitetit, gjuhës, kulturës, gjeografisë dhe qëllimi i Bashkimit Evropian është ta konkretizojë këtë identitet evropian në Ballkan përmes stabilitetit, prosperitetit, sigurisë, në këtë histori evropiane që po ndërtojmë tani përmes ndërtimit evropian dhe përmes forcimit dhe fuqizimit të Bashkimit Evropian.
A mund të ketë ndikim negativ “kthesa” e qeverisë drejt Amerikës, pas zgjedhjes së presidentit Trump?
Në fushën e politikës së jashtme, Maqedonia e Veriut ka partneritet strategjik me SHBA-në, por edhe synim strategjik për anëtarësim në BE. Dhe e gjithë kjo nuk është problem. Çfarë do të duhet të shohim në planin afatmesëm dhe afatgjatë, dhe kur them se çfarë duhet parë, nuk duhet parë këtu, por për të gjithë ne evropianët, nëse interesat e ndryshme midis shteteve evropiane dhe Shteteve të Bashkuara do të ndryshojnë dhe të shohim deri ku. Dhe ne të gjithë kolektivisht në Evropë mund të jemi në gjendje t’i bëjmë vetes disa pyetje. Ne e dimë që të gjithë jemi të lidhur me aleancën transatlantike dhe marrëdhëniet me SHBA-në, por nuk duhet të jemi naivë, ne evropianët duhet të mbrohemi, të mbrojmë interesat tona.
Megjithatë, bashkëngjitja ka kufij. Sa larg mund të shkosh? Në kushtet e asaj që po ndodh tani, a do të mund të konsolidohet Bashkimi Evropian pas problemeve që ka me administratën e Presidentit Trump, sidomos pas vendosjes së tarifave?
– A mund të konsolidohet Evropa, do të them PO, dhe do të them jo vetëm se duhet, por edhe duhet, sepse sot jemi në një botë që ndryshon me shpejtësi dhe mendoj se kolektivisht duhet të kuptojmë se po hyjmë në një epokë të re. Gjithashtu mendoj se do të duhet të mendojmë, përtej personalitetit dhe orientimeve të Presidentit Trump, për një riorientim të politikës së jashtme amerikane, sepse ka një zhvillim të politikës së jashtme amerikane, që nuk daton nga 20 janari i këtij viti dhe marrja e detyrës së presidentit. Është diçka që duhet ta kuptojmë në veprimet tona dhe ne evropianët duhet të ndalojmë së qeni naivë, duhet të jemi në gjendje të lëmë mënjanë dallimet tona dhe të përballemi me sfidat që janë tonat, dhe këto janë sfida thelbësore për sovranitetin, për sigurinë dhe për të qenë specifik, do të them se alternativa që kemi përpara ne evropianëve është e thjeshtë, nëse mund të them kështu. Pra, ose jemi në gjendje të jemi të bashkuar, të fortë, sovran dhe të vendosim vetë për të ardhmen tonë, ose do të jemi të ndarë, do të jemi të vasalizuar nga të tjerët dhe nuk do të jemi më rrobaqepës të fatit tonë. Dhe mendoj se historia e Evropës na tregon se kur të tjerët vendosin për fatin tonë, nuk është kurrë pozitive dhe nuk është kurrë mirë për ne. Në atë mendim global, zgjedhja e Francës është e qartë, presidenti i Francës e thotë vazhdimisht – një Evropë sovrane, më e fortë, e cila do të jetë në gjendje të mbrojë interesat e saj dhe do të ketë një politikë të promovimit të interesave të saj dhe ruajtjes së sigurisë së saj.
Ti mendon se do të ketë sukses, sepse kur flet për politikën e jashtme të Amerikës që nuk daton nga janari, është e vërtetë që nuk daton nga atëherë, por është duke u intensifikuar, në një drejtim apo në një tjetër. A do të jeni në gjendje të bëni atë që thoni?
– Nëse mendojmë se nuk do të kemi sukses, atëherë do të ndalemi, do të ngremë duart dhe do të izolohemi në mal. Jo. Aksioni, sfida është vërtet e rëndësishme, në të vërtetë të gjithë liderët evropianë janë të vetëdijshëm se ekziston një domosdoshmëri thelbësore për të marrë fatin e tyre në duart e tyre, të ardhmen në duart e tyre. Duhet kohë, nuk është e thjeshtë. Sepse ishte e nevojshme që ne të kuptonim se sa shpejt ndryshuan ngjarjet që nga janari, por procesi tashmë ka filluar dhe shumica e liderëve evropianë kanë një vizion të qartë për atë që duan të bëjnë dhe të arrijnë, dhe ne të gjithë duhet të bashkojmë forcat tona, aksionet tona dhe t’i përdorim ato. Zhurnal.mk