Shkruan:
Taxhudin Hamidi
Historia është vija energjike e ashpër dhe e drejtë.
Ky koncepcion historik nuk duhet të kuptohet një iluzion egocentrik.
Ndikimi i gjuhës në të folmen dhe komunikimin historik, letrarë, arsimorë dhe i njhjes mistike të të çdo individi.
Pra,gjuha si komb;
Gjuha si histori;
Gjuha si zhvillim mendorë;
Gjuha si strukturë politike;
Gjuha si mjet konstituitiv i kushtetutës njerzore;
Pra gjuha karakteri i dritës shpirtërore të manifestimit teologjik.
Gjuha si një ide e zhvilimit të identitetit racional dhe monoteist.
Histori për të mbetur nga mos zhdukja.
Kjo histori e cila vazhdimisht krijonë fonema dhe zbatonë morfologjinë në çdo nuhatje të njeriut edhe kur flenë edhe kurë rrënkonë dhe lexon raportet e letrave të stërgjishëve.
Pra pa dyshim historia e gjuhës ekzistonë për të krijuar filozofinë linguistike të gjuhës intelektuale.
Gjuha nuk munde të zbatojë premtimin e saj pa dritën e shkronjave që emrojnë krijesat e Krijuesit të Gjithësisë.
Është shumë vështirë që gjuha të mos gjejë sistemin e plotë dhe të përsosur religjioz të saj!
Nëse gjuhës i mungonë njohja e monoteizmit ajo deformohet përmbrenda sintaksës dhe gramatikës së saj.
Njerëzit mundet të luftojnë për të drejta të ndryshme mirpo, asnjë kombë nuk mundet të kultivojë historine e saj përparimtare në mungesë të proceseve intelektuale.
Kjo patjetër duhet të kuptohet nga lënda rudimenrare e shkronjave të Alfabetit.
Prandaj nuk duhet të hudhet poshtë gjuha e artit, refleksionit, imagjinatës, matematikës, esencë , llogarisë .
Gjuha e arkitekturës së artizanateve, arhelogjisë dhe palingjenezës shqiptare në trojet tona të infiltruara përmes monumenteve sakrale si në Manastir, Shkup, Tetovë, Prizren etj. .
Gjuha gjithnjë ka qenë brumi i çdo epoke arsimore dhe rindase të iluminizmit njerzorë.
Intelegjenca shpirtërore e gjuhës mundë të quhet edhe si shpirti i sinqert i reflekdionit kosmopolit botrorë.
Gjuha nuk duhet të mbetet pa komunikimin e drejtësisë dhe njohjes popullore.
Ajo vazhdimisht duhet të pastrohet nga antagonizmat e mbrendshme teologjije dhe filozofike.
Të marrim shembull gjuhën arabe .
Pse gjuha arabe si shembull!?
Sepse elekuenca e saj politike dhe diplomatike po sulmohet nga bota dhe arsenali me i fuqishëm i aleatëve të izrailit dhe prapseprap nuk munden ta mposhtin si entitet dhe strukturë politike e territoriale.
Pse?
Sepse gjuha arabe posefon kohezion të pa osciluar të mbrendshme fetare, nacionale dhe territoriale.
Kjo është bujaria dhe zemra e gjuhës.
Me fe, komb dhe vatan .
Në Kuran dhe në të gjitha librat e shenjta dhe filozofinë klasike tregojnë se kafshët, shpendët, pedhku në detë etj. posedojnë gjuhën e tyre.
Ata kanë arritur ta ruajnë gjuhën pa ligj dhe kushtetetutë.
Gjarpëri , bleta dhe miza përdhese me liliona vite nuk e kanë ndryshuar dhe deformuar gjuhën e tyre të pranuar nga Krijuesi i tyre.
Themeli i gjuhës nuk duhet të kuptohet si ide por si materje universale e domosdoshme.
Gjuha duhet të vëzhgohet si një energji e cila merrë formën e masës dhe nevojës apsolute të esencës dhe jetës së çdo njeriu të gjallë.
Gjuha duhet të gjejë vendin për organizimin internacional në proceset historike.
Gjuha nëse vendos kreativitetin e saj në ignorimin dhe mendimin e vazhdueshëm të historisë dhe trendit botrorë.
Gjuha nuk mundet apsolutisht të dalë nga ekzistenca e histoeisë njerzore dhe humane.
Ajo nuk duhet të frikohet nga retardimi lokal i majorizuar nacional .
Të gjurmojë pas vlerave ideale të profetësisë ligjore.
Gjuha është vazhdmisht me natyrën e gjallërisë ideale dhe filozofike.
Si besimi;
Arsyeja;
Vetëdija;
Ndjenja;
Lumturia;
Siguria;
Stabiliteti;
Dhuna ;
Krimi;
Urrejtja;
Dhimbja;
Dashuria;
Solidariteti;
Paqja;
Lutja;
Leximi i indikacioneve qyellore;
Dituria dhe bota intelegjente kosmosit.
Kosmosi ka ruajtur natyrën e gjuhës trascendetale dhe premtimet eshatologjike të gjuhës së amshimit.
Këta janë elemente gjuhsore që ne mundohemi me refleksionin linguistik të forcojmë dhe dëshmojmë ekzistencën mbi korren e tokës së vrazhdë dhe nuancave brutale.
Gjuha si një organ komunikimi posedon premisat për të tejkaluar vrazhdësinë efunksionimit në repartet e jetës mbi tokë.
Kolektiviteti nuk mundet të shpëtojë nga vrazhdësia nëse latgohet nga të arriturat intelegjente dhe komunikuese të gjuhës.
Gjuha historikisht ka kundërshtuar determinizmat dhe synimin miop të idealeve që nuk kan pasur plac- dam.
Gjuha ka qene dialektika e cila pranon të gjitha domosdoshmëritë të proceseve të përcaktuara trascedentsle dhe metafizike të urdhërave hynore.
Duke rekomanduar:
Mos lakmo!
Mos vra!
Mos tradhëto!
Mos vjedhë!
Mos uzurpo!
Mos përdorë Gjuhën e urrejtjes.
Nëse gjuha mohon progresin e zhvilluar ajo shndërohet në marionetë të aforizmave të mbrëmjes për të marrë gjumi fëmijtë.
Gjuha që formonë elementin marionetë ajo provonë zhdukjen e historisë të atyre që krijuan cvilizimin dhe triunfin përparimtarë.
Nëse gjuha vazhdonë të mbetet pishtarë e civilizimit me këtë vepër ajo mbetet me shkronjat e popullit dhe fitonë mbështetjen të fuwishme tek masa.
Gjuha duhet të hapë derën për të arriturat e radhës.
Dhe të hapë derën me dy krahë për të arrdhmen e njerëzimit dhe retorikën konstruktive të palodhshme të popullit shqipëtarë.
Asnjëherë nga këndvështrimi kritik të mos mbillet në rrethin vicioz.
Por të mundësojë regjenerimin kulturorë dhe civilizues.