Alb Media:
Në një kohë kur shumëkush në mërgatë e ka harruar prejardhjen, kur përfitimi personal ka zëvendësuar ndjenjën kombëtare, dhe kur identiteti kombëtar shpesh zbehet në mes të gjuhëve të huaja, kulturave të ndryshme dhe jetës moderne të diasporës, shfaqet si një flakadan ndriçues figura e Anton Marku Junçajt – shqiptarit të Malësisë së Madhe që në zemër të Amerikës mban të gjallë shpirtin e Atdheut.
Ky burrë i dheut, me rrënjë të thella në gurin, tokën, gjakun dhe nderin e Malësisë, nuk është thjesht një emigrant që ndërtoi jetën e tij përtej oqeanit. Jo! Ai është një luftëtar i heshtur, një udhëtar i pandalshëm i historisë, një misionar i kulturës dhe i atdhedashurisë, që ka zgjedhur të përballet me harresën për të mbrojtur me çdo çmim atë që ne jemi: shqiptarë – bij të Ilirisë së lashtë, mbartës të një gjuhe që lindi me gurët e Epirit dhe një krenarie që nuk u përkul kurrë para perandorive. Një Muze, Një Tempull i Shqiptarisë në Tokën e Lirisë
Në shtetin e Michiganit, atje ku valëviten yjet e flamurit amerikan, Anton Marku Junçaj ka ngritur një tjetër flamur, atë me shqiponjën dykrenare, dhe jo vetëm në shtizë, por në zemër. Muzeu i tij nuk është thjesht një ndërtesë me sende të vjetra. Ai është një kështjellë shpirtërore, një kala e shpëtimit kulturor, ku çdo send flet shqip, ku çdo objekt i rrëfen brezave të rinj sakrificat, krenarinë dhe madhështinë e kombit tonë.
Më shumë se 600 objekte tradicionale – që nga veshjet e vjetra të grave malësore, armët që dikur u drejtuan kundër perandorive pushtuese, veglat e punës së bujkut dhe bariut shqiptar, deri tek relike të rralla historike – janë vendosur me dashuri, respekt dhe përkushtim atdhetar në këtë muze të rrallë. Asnjë institucion shtetëror nuk ka ndihmuar. Asnjë fond ndërkombëtar. Është vetëm dora, zemra dhe shpirti i një shqiptari që nuk pranoi të harrojë.
Ky muze është një akt rebelimi ndaj shuarjes së identitetit kombëtar në diasporë. Ai është një thirrje për të gjithë ne: “Mos e lini të fiket flaka shqiptare!” Dhe për këtë vepër, Anton Marku Junçaj duhet të cilësohet me plot gojën si një Hero i Kulturës Kombëtare.
Nderimi i Heronjve dhe Rindërtimi i Historisë Anton Marku Junçaj nuk u kënaq me kaq. Ai e di mirë se historia nuk është vetëm për t’u lexuar, por për t’u mbrojtur dhe rilindur. Kështu, ai u bë ndër nismëtarët më të zëshëm dhe më të vendosur për ruajtjen dhe restaurimin e objekteve historike në Malësinë e Madhe – një ndër to edhe Kulla e Çun Mulës, një simbol i pavdekshëm i qëndresës shqiptare ndaj pushtuesve osmanë.
Me përpjekje vetjake, me thirrje publike, me angazhime nga komuniteti shqiptar në SHBA, Junçaj vuri themelet për restaurimin e kësaj kulle, jo thjesht si një mur i gurtë, por si një altar ku përkulemi përpara sakrificës, burrërisë dhe dinjitetit kombëtar. Ai dëshmon se nuk ka rëndësi sa larg je nga Atdheu, rëndësi ka sa thellë e ke rrënjosur atë në zemër. Një Zë i Fortë për Diasporën dhe Gjuhën Shqipe Në të gjitha takimet me shqiptarët në SHBA, në çdo aktivitet kulturor ku ai merr pjesë apo organizon, Anton Marku Junçaj është një thirrës i palodhur për ruajtjen e gjuhës shqipe, për mbrojtjen e traditave, për shkollimin shqip të brezave të rinj. Sipas tij, një fëmijë shqiptar që nuk flet shqip është një gur më pak në murin e kombit, një qiri më pak në dritën e së ardhmes.
Ai i mëson të rinjtë se flamuri nuk është vetëm një copë rrobe, por gjaku i Dardanëve, zemra e Kastriotit, besa e Malësorit, loti i Nënës Terezë dhe amaneti i Adem Jasharit. Ai i kujton diasporës se nëse harrojnë kush janë, atëherë kanë humbur gjithçka. Një Kushtrim për Kombin Anton Marku Junçaj nuk është i pasur në para, por është miliarder në atdhedashuri. Nuk ka tituj akademikë, por ka urtësinë e malësorit dhe mençurinë e gjyshërve tanë. Nuk ka post politik, por ka një fuqi më të madhe: dashurinë e popullit dhe mirënjohjen e brezave që do të vijnë.
Ai është një kushtrim për të gjithë shqiptarët: të mos harrojnë rrënjët, të mos heshtin përballë harresës, të mos e lënë gjuhën dhe kulturën të zhduket si gurë të çmuar nëpër erërat e botës.
Sepse ai beson – dhe këtë besim e ka kthyer në vepër – se Shqipëria nuk fillon dhe mbaron brenda kufijve gjeografikë. Shqipëria jeton aty ku ka një zemër shqiptari që rreh për të.
Anton Marku Junçaj nuk është thjesht një emër. Ai është një mision. Ai është një flamur që nuk u ul kurrë. Ai është dëshmi se shqiptarët, edhe në dhe të huaj, dinë të ndërtojnë, të nderojnë dhe të jetojnë me krenarinë e të qenit pasardhës të një kombi me histori të shenjtë.
Në një botë që po përpiqet të na bëjë të njëjtë me të gjithë, Anton Marku Junçaj na kujton se për të qenë të vërtetë, duhet të jemi së pari shqiptar…
Pergatiti: Koja Leonard:
