Shkruan:
Taxhudin Hamidi
Gabimet e tmershme në historinë e mendimit janë një kontinuitet i dëmeve dhe trazirace në fushën e ligjit dhe jurisprodencës.
Mendimi është strukturë e njohur pozitive në harmonizimin e ligjit pozitiv.
Mendimi i drejtë nuk lejonë asnjëherë përcaktimet politike në dimenzionin e bisedimeve, negociateve dhe vendimeve të vendosen në administratën indirekte.
E gjith ky kombinim sukcesivish njohtohet pë një doktrinë aristokrate birokrate.
Si shembulli i purtegezëve, spanjollëve, holandezëve në Azine Jugëlindore.
Sot kemi jurist dhe filozof që përpiqen çmontimin në aspektin intelektual dhe studimorë nga gabimet e tmerrshme në historinë e mendimit.
Edhe pse një pjesë që shkruan filizofia vërtetohen si të pa sakta.
Edhe ajo që shkroi Aristoteli të jetë e pasakt.
Morali për të cilin ai thirri, sjellë atë që është e patolerueshme.
Agnes Callard profesor në Universitetin në Çikago thotë se Departamenti i filozofisë në universitetet në mbarë botën ende mësojnë etikën e Aristotelit si pjesë e korrikulës së filozofisë.
Asnjë person arsimor nuk mundet të kërkojë që të luftohet Aristoteli.
Agnes Callarad në universitetin e Çikagos nuk mundet të ngritet asnjë iniciativë apo fushatë në ndalimin ose të mos shtypen librat e tij.
Ai është një emër jashtëzakonisht i rëndësishëmn në historinë e mendimit.
Dhe një stacion thelbësor në udhëtimin e shpirtit.
Por ky emër është një shenjë globale ose superiore ndaj të gjitha kulturave të tjera.
Si do që të lexohet apo të monitorohet nga dimenzioni analitik dhe kritik si ata të aristotelit padyshim së në kohën e sodit kërkohet një lexim tranparent, motivues dhe i progresit mendorë me vizion përparimtarë.
Pra sot personat arsimorë nuk duhet të pengohen në relacionin e studimit që të monitorojnë gabimet e tmerrshme në historinë e mendimit.
Sa e sa tekste sot kemi në bibliotekën shqiptare dhe të kombeve të tjerë që nuk mundesh akoma të i detektosh për cilën mendim apo histori fletë apo letërsi.
Shkruan si shqiptarë a identifikohet mbrenda romanit si grek, italian , gjerman, rus etj.
Nocioni i mendimit lejonë të sjellish një storje ilustrative poetike nga popujt e tjerë por nuk lejonë që ata të vendosen në kontekte të pa definuara se nga cili vend dhe popull prodhohet.
Historia e LllB me vite ngatroi mendimin e çlirimit të tokave shqiptare.
Akoma nuk mundet të krijohet një filozofi e mendimit të drejtë dhe paqësor.
Mendimi i historianëve shqiptarë u robërua u burgos nga autorët serb dhe malazes.
Kur pyetn pse srpse Arhiva ushtarake është në Beograd .
Nuk kishim të drejtë në sallët e Arhivës të marrim shënime përpos leximit md afat të caktuar.
A duhet të bazojmë mendimin në një provë të këtyre autorëve.
Sot një filozof nga Çikago po shkruan sakt dhe drejtë dhe deklaron se pjesa e madhe që shkroi Aristoteli është e vërtetuar si e pa sakt.
Morali për të cilin ai thirri sjellë atë që është e pa tolerueshme në aspektin e konceptit të kohës moderne.
Departamentet e filozofisë në mbarë botën ende mësojnë etikën e Aristotelit si pjesë e programeve të universitetit.
Monitorimi i filozofisë që punojnë në historinë e mendimit filozofik nuk munden të mos ndajnë epokën e mendimit të gabuar dhe të tmerrshëm.
Dhe kjo tregon për një sulm të mendimit të dtejtë.
Mendimet e Aristotelit janë të padrejta, pasi filizofija e tij bazohet në pabarazi.
Etika e Aristotelit vihet në shënjestër nga profesor të ndryshëm më konkret nga Agnes Callarad në Univerditetin e Çikagos.
Duke menduar se statusi i njeriut fitohet me edukatë prandaj dhe jo me gabimet e instaluara si dogma nga filozofija e … !
Mendimi i Aristotelit se nuk ka virtyte për gratë dhe as për të huaj që nuk janë grek, të gjith këta nuk kanë të drejtë të respektohen.
Gruaja e cila është e shëmtuar ajo duhet të mbetet e mbyllur në shtëpi.
Aristoteli nuk beson në të drejtën e njetiut.
Pra koncepti i identitetit njerzorë është në kundërshtim me filozofinë e Aristotelit.
Por cili është qëndrimi ynë?
A duhet të injorojmë gabimet e historisë së mendimit gjatë shekujve?
Apo duhet të heshtim dhe të i shndërojmë universitetet në kampuse të trashëgimis me programe të deklaratave raciste.
Shume universitete janë çerdhe punsimi dhe jo studimi të cilat ruajnë historinë e vërtetë të historisë së mendimit.
Shumë universitete akoma nuk jane në gjendje të ndërtojnë qëndrim publik të karakterit të tyre shkencorë.
Këtu tek ne në trojet shqiptare druajnë nga identiteti i tyre fetarë.
Feja konsiderohet mendim arkaik dhe demode.
Nga arsyeja pse mendimi filozofik teologjik në kontinuitet tenton që njeriu të dallojë mëngjesin- agimin nga mbrëmja – nata.
Të dalloë njeriun nga nevojat e shtazëve.
Shumë universitete bën servis morbid i rrjedhave politike hegjemoniste në shtetin e tyre apo të rajonit.
Univetsitet janë sikur pledojnë sigurinë e entiteteve nga racizmi që ata nuk munden akoma ta tejkalojnë apo të dalin nga ky mendim steril dhe degutant.
Gjëja më e lumtur e tyre është vetëm data jubileut të nismave të godinave dhe jo edhe të zhvilimeve shkencore.
Mendimi asesi nuk mundet të futet në rrjetën e trumcakut apo peshkut.
Sepse racizmi mundet të mësohet apo të detyrohen arsimtarët se racizmi është pjesë e integrale e filozofisë të tyre.
Kjo ishte pyetja të cilën Agnes Callard në universitetin e Çikagos u përpoq t’i përgjigjet.
Kur kërkojmë tekstet filozofike në lidhje me racizmin do të gjejmë se Aristoteli nuk ishte i vetëm.
Shumë filozof gjerman lëshuan deklarata raciste.
Mirpo racizmi i Aristotelit është më i gjerë, pasi ai është kundër të gjithëve që nuk janë grek.
Në librin: ” Etika ” ai shprehet se një perfon i shëmtuar nuk meriton lumturinë dhe diturinë.
Me këtë qëndrim Aristoteli vendosi preambullën e moralit arisokratik.
Pasi predikimet morale të tij nuk do të shellin dobi dëgjuesit, nëse shpirti i tyre nuk është i natyrshëm, fisnik, bujar dhe i nderuar.
Pra etika dhe mendimi i Aristotelit po përputhet me shumë degë të radikalizmit fetarë.
Që mëkstarin( cheberit) e shohin vazhdimisht në skëterë – xhehennem.
Pra konstatimi dhe fjalimi i Aristotelit është i përgaditur vetëm për aristokracinë, fisnikët dhe shtresat e larta shoqërore ( kasta).
Pra shtresat tjera sipas tij nuk munden të arrijnë apo të përfshihen në ekuacionin për të arritur virtite.
Pra kushdo që është me lindje të ulët ose i shëmtuar është i privuar nga arritja e lumtutisë së plotë.
Pra soditja në studimin e gabimeve të mendimit historik apo të vlerave që bien ndesh me natyrën njerzore mundet të llogaroten si angazhim i puntorëve intelektual me masa revolucioni apo të një renesanse të re në fushën e studimit dhe arsimimit.
Univetsitetet sot duhet të mbeten vende ku do të ruhet e vërteta dhe jo të bëhen thjeshtë kampuse hulumtimi dhe investigimi.
Megjithse dihet se revolucioni shkencorë filloi me Kopernikun – 1473- 1543 dhe përfundoi me isasc Newton- 1642- 1727.
Kjo fazë shkatëroi shkencën e aristotelit qoftë në nivelin e teorive apo të metododologjisë.
Por asnjëherë mendimi nuk duhet të kultivohet në rrethin vicioz dhe të mos kombinohet me teoritë e reja dhe mendime të ruajtura konform natyrës ( fittra) të njeriut.
Mendime që njeriun nuk e burgosin vetëm në këtë botë por e detyrojnë të avancohet dhe zhvillohet përtej kësaj bote.
Ky mendim filozofik krijonë një lumturi konstante dhe ofronë barazi për të gjithë njerëzit.
(xhxhxh!)