Europa aktualisht është në mes të një vale të nxehtit. Në veçanti, Italia pritet të përballet me nxehtësi të madhe, me temperatura që parashikohen të arrijnë nga 40 deri në 45 gradë Celsius.
Ekziston madje një mundësi që rekordi aktual i temperaturës në Europë 48.8℃, mund të tejkalohet. Temperaturat e larta janë regjistruar në vende të tjera në Europën Jugore dhe Lindore, duke përfshirë Francën, Spanjën, Poloninë dhe Greqinë.
Vapa do të komplikojë planet e udhëtimit të atyre që shkojnë në destinacionet e njohura të pushimeve në të gjithë rajonin. Valët e të nxehtit, të cilat përkufizohen si periudha të zgjatura të motit jashtëzakonisht të nxehtë në një vend të caktuar, mund të jenë jashtëzakonisht të rrezikshme, raporton abcnews.al.
Në vitin 2003, një valë e të nxehtit përfshiu Europën, duke shkaktuar 70 mijë viktima. Më pas në vitin 2002 një tjetër valë goditi Europën duke shkaktuar pothuajse 62 mijë viktima.
Vala aktuale e të nxehtit po shkaktohet nga një anticiklon i quajtur Cerberus sipas qenit-përbindësh me tre koka që ruan portat e botës së krimit në mitologjinë greke. Ky është një fenomen normal meteorologjik në të cilin shtypja e ajrit nga sipërfaqja e atmosferës sjell një periudhë moti të thatë.
Sistemet me presion të lartë priren të lëvizin ngadalë, kjo është arsyeja pse ato vazhdojnë për ditë, apo edhe javë. Kur sistemet me presion të lartë formohen mbi tokën e nxehtë, në rajone si Sahara, qëndrueshmëria e sistemit gjeneron temperatura edhe më të nxehta, sepse ajri tashmë i ngrohtë nxehet edhe më shumë.
Sipas Shoqatës Italiane Meteorologjike, vala e të nxehtit Cerberus pritet të vazhdojë për rreth dy javë.
Çfarë roli luan ndryshimi i klimës?
Sistemet e presionit të lartë atmosferik, si ai që prek aktualisht Europën, janë rritur në drejtim të veriut vitet e fundit. Është e vështirë t’i atribuohet një ngjarje e vetme, siç është një valë të nxehti, drejtpërdrejt ndryshimit të klimës.
Por ndërsa temperaturat vazhdojnë të rriten, ne po shohim ndryshime në modelet e qarkullimit atmosferik që mund të çojnë në rritje të temperaturave ekstreme dhe thatësirës në Europë.
Hulumtimi i Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike konfirmon diçka të tillë. Të dhënat e tij tregojnë një rritje në frekuencën dhe madhësinë e ngjarjeve ekstreme të motit që nga vitet 1950.
Në verën e vitit 2022, Europa Jugore përjetoi temperatura më të larta se zakonisht për atë periudhë të vitit. Spanja, Franca dhe Italia regjistruan temperatura maksimale ditore mbi 40°C, raporton abcnews.al.
Shërbimi i BE-së për Ndryshimet Klimatike Copernicus ia atribuoi këto kushte jashtëzakonisht të nxehta ndryshimeve klimatike dhe sugjeroi se ngjarje të tilla ka të ngjarë të bëhen më të shpeshta, intensive dhe të zgjasin më gjatë në të ardhmen, duke treguar një prirje shqetësuese që mund të vazhdojë këtë vit.
Rreziqet e nxehtësisë ekstreme
Valët e të nxehtit dhe temperaturat ekstreme ndikojnë në shëndetin e njeriut në shumë mënyra.
Këto kushte mund të shkaktojnë goditje nga nxehtësia duke çuar në simptoma si dhimbje koke dhe marramendje. Dehidratimi që vjen nga nxehtësia mund të shkaktojë probleme me frymëmarrjen dhe zemrën.
Tashmë ka pasur raporte për incidente shëndetësore të lidhura me nxehtësinë në Europë gjatë valës së të nxehtit në vazhdim. Një punonjës në Itali vdiq dhe ka pasur raste të shumta të goditjes nga nxehtësia në të gjithë Spanjën dhe Italinë
Ministria italiane e Shëndetësisë ka këshilluar banorët dhe vizitorët në zonat e prekura që të marrin masa paraprake si të qëndrojnë të hidratuar dhe të shmangin konsumimin e alkoolit.
Por efektet e valëve të të nxehtit shkojnë përtej shëndetit individual. Ato kanë gjithashtu pasoja më të gjera sociale dhe ekonomike. Valët e të nxehtit gjithashtu mund të çojnë në zvogëlimin e disponueshmërisë së ujit, duke ndikuar në prodhimin e energjisë elektrike, ujitjen e të korrave dhe furnizimin me ujë të pijshëm.
Në vitin 2022, nxehtësia përvëluese nënkuptonte se centralet bërthamore franceze nuk ishin në gjendje të punonin me kapacitet të plotë pasi temperaturat më të larta të lumenjve dhe nivelet e ulëta të ujit ndikuan në aftësinë e tyre ftohëse, raporton abcnews.al.
Hulumtimet tregojnë se nxehtësia ekstreme ka pasur tashmë një ndikim negativ në rritjen ekonomike në Europë, duke e ulur atë deri në 0.5% gjatë dekadës së fundit.
Ndërsa temperaturat vazhdojnë të rriten, valët e të nxehtit do të bëhen më të rënda. Është thelbësore që qeveritë në mbarë botën të ndërmarrin veprime të shpejta dhe vendimtare për të reduktuar menjëherë emetimet e gazeve serrë.
Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se edhe nëse do të ndalonim plotësisht emetimet globale të gazeve serrë sot, klima do të vazhdojë të ngrohet. Ndërsa ne mund të ngadalësojmë shkallën e ngrohjes globale, efektet e ndryshimeve klimatike do të vazhdojnë të ndihen edhe në të ardhmen.