Nga Prof.dr. Skender ASANI
Sa herë që kalojnë nëpër momente të vështira, shqiptarët duhet ta kujtojnë Lezhën, aty ku para 580 viteve heroi ynë kombëtar, Gjergj Kastrioti Skenderbeu, e ngjizi unitetin në mes të princërve arbëror përmes një pajtimi dhe bashkimi të madh, që në histori do të njihet si Kuvendi apo Besëlidhja e Lezhës.
Këtë ngarje të madhe të historisë, Instituti ynë tash e sa vite e ka shndërruar në lajtmotiv për të rrumbullaksuar veprimtarinë shkencore e botuese të një viti paraprak, siç po e bëjmë edhe sot. Prandaj, sa herë që e bëjmë këtë rrumbullaksim, neve na del pëpara Besëlidhja e Lezhës, një arterie kjo shumë e rëndësishme që i dha gjak trungut tonë arbëror, i cili arriti të lëshojë rrënjë në gjithë hapësirën ku Skenderbeu zhvilloi rezistencën kolosale heroike.
Arsyeja se pse ne e kujtojmë sot Besëlidhjen e Lezhës është shumë dimensionale dhe nuk i referohet vetëm raportit në mes të historisë dhe ngjarjeve që u prodhuan pastaj. Përtej kësaj, një prej arsyeve më thelbësore që ndërlidhet me evokimin tonë ka të bëjë me sensin për t’u bashkuar para furtunave të rrepta që sillte koha.
Nëse i hedhim një vështrim retrospektivës historike nëpër të cilën kaluam , do të vërejmë se para çdo momenti vendimtar për kombin, është krijuar një unitet dhe pajtim i brendshëm, i cili ka qenë i domosodoshmëm për t’iu qëndruar përballë sfidave dhe rreziqeve që sillnin kërcënimet e jashtme, siç ndodhi edhe me konsolidimin e Rilindjes Kombëtare para kryengritjeve të mëdha të fund-shek. 19 dhe fillim-shek. 20, që rezultuan me shpalljen e Pavarësisë më 1912, si dhe me pajtimin e gjaqeve në Kosovë para epopesës së lavdishme të UÇK-së, që rezultoi me çlirimin dhe pavarësimin e shtetit të Kosovës më 1999.
Idetë e mëdha në thelb kanë kauza mirëkuptimi
