Vitin e kaluar bankat në Maqedoni kanë pasur të ardhura neto prej mbi 100 milionë eurosh, vetëm nga provizionet dhe tarifat. Banka Popullore do t’i shpallë publikisht çmimet e shërbimeve më të shfrytëzuara nga të gjitha bankat në mënyrë që qytetarët të krahasojnë se cila është më e lira. Konkurrenca mund të rrisë çmimet, shkruan REL në gjuhën maqedonase, transmeton Portalb.mk.
Provizioni për pagesë të fletëpagesës në sportel – 50 denarë, provizion për mbajtje llogarie 40 denarë në muaj, provizion prej 9 denarë për transaksion nëse e paguan përmes bankingut elektronik, provizion për transaksion tjetër – 100 denarë, kosto e përdorimit të bankingut elektronik 35 denarë, aplikimi për kredi 600 denarë. Këto shuma janë të ndryshme në banka të ndryshme.
Vitin e kaluar, të 13 bankat në Maqedoni së bashku kanë pasur fitime neto prej mbi 100 milionë euro, vetëm nga provizionet dhe tarifat, sipas të dhënave të Bankës Popullore.
Në vitin 2022, bankat realizuan fitim rekord pas tarifimit prej mbi 157 milionë euro, që është 8.5 milionë euro më shumë se një vit më parë. Ata kanë fituar 287 milionë euro nga kamata, 32 milionë euro më shumë se në vitin 2021 dhe më shumë se 101 milionë euro nga komisionet dhe tarifat, që është 10 milionë euro më shumë se një vit më parë. Ata fitojnë të ardhura nga diferencat e kursit të këmbimit dhe në baza tjera.
Nga ana tjetër kanë shpenzime për operacione administrative, paga, zhvlerësime, sigurime, dëme, taksa dhe shpenzime të tjera. Në fund u mbeten 157 milionë euro të pastra.
Vetëm tri bankat më të mëdha – Stopanska, Banka komerciale dhe NLB Tutunska kanë pasur fitim prej 117 milionë euro.
Të dhënat e Bankës Popullore tregojnë se bankat në 5 vitet e fundit kanë rritur fitimet për 16 për qind, por të hyrat nga provizionet dhe tarifat janë rritur për gati 35 për qind.
Provizionet do të bien kur faturat do të fillojnë të paguhen në kioskë
Banka Popullore pret që Ligji i ri për shërbimet e pagesave dhe sistemet e pagesave, i cili hyri në fuqi në fillim të vitit, të rrisë konkurrencën dhe të kontribuojë në uljen e çmimeve të shërbimeve.
Ligji lejon që përveç bankave, shërbime pagesash të mund të ofrohen edhe nga bankat e kursimeve dhe kompanitë e tjera që do të marrin leje nga Banka Popullore. Faturat do të mund të paguhen pranë këtyre kompanive apo agjentëve të tyre, kështu që teorikisht do të mund të paguhet për energjinë elektrike dhe ujin në kioskë apo në supermarket.
Nga Banka Popullore thonë se ka interes nga disa kompani për të hyrë në tregun e shërbimeve të pagesave, por ende askush nuk ka kërkuar leje pune.
“Përfitimet nga hapja e tregut të shërbimeve të pagesave do të nënkuptojnë konkurrencë më të madhe, përmirësim të cilësisë dhe efikasitetit të shërbimeve, e me këtë edhe shërbime më inovative dhe më të lira për përdoruesit”, thonë nga Banka Popullore e Maqedonisë.
Nga shtatori i këtij viti, Banka Popullore do t’i publikojë çmimet për shërbimet më të përdorura të pagesave në të gjitha bankat në mënyrë që qytetarët t’i krahasojnë ato dhe të vendosin se cila është më fitimprurëse për ta. Ndër këto shërbime janë mirëmbajtja e llogarisë, bankimi elektronik, pagesa e faturave, flukset hyrëse nga jashtë, lëshimi i kartelave, rend i përhershëm, tërheqja e parave të gatshme dhe mbitërheqja. Në fund të vitit, bankat do të duhet t’u japin klientëve të tyre një raport se sa para i kanë ngarkuar për tarifat gjatë vitit.
Ligji ofron gjithashtu mundësinë e hapjes së një llogarie pagese me funksione bazë. Qytetarët do të kenë të drejtë të kenë vetëm një llogari të tillë dhe nuk do të mund të kalojnë në minus me të. Komisionet dhe tarifat për këtë llogari do të jenë shumë më të vogla, ndërsa për rastet sociale nuk do të paguhen fare. Kjo llogari do t’iu kryente ppunë pensionistëve, studentëve që marrin bursa ose përfituesit e ndihmës sociale.
A mund të kufizohen ligjërisht provizionet?
Partia opozitare e Majta akuzoi për fajde bankare. Duke iu përgjigjur një pyetjeje parlamentare, kryeministri Dimitar Kovaçevski tha në fund të qershorit 2022 se është legjitime të pyetet se sa nga fitimi i bankave vjen nga kamata dhe sa nga provizionet.
“Duke respektuar standardin e vendosur për të mos komentuar politikën monetare, do t’u bëj thirrje deputetëve, pa përjashtim, përfshirë edhe nga LSDM-ja, ku edhe unë jam anëtar, ta rishikojnë Ligjin për bankat në këtë pjesë dhe përmes dëgjimit publik, këtu në Kuvend, së bashku me ju, të konstatojmë nëse mund të ndërhyhet në lidhje me shumën e shumës absolute në fitimin e përgjithshëm të bankave që vjen nga të ardhurat jokamatore”, tha Kovaçevski më 29 qershor 2022.
Duke qenë se kanë kaluar gati 9 muaj nga ajo kohë, REL pyeti qeverinë nëse po shqyrtojnë ndryshime legjislative për kufizimin e provizioneve bankare, por nuk kanëmarrë përgjigje deri në publikimin e këtij teksti.
E pyetën Shoqatën e Bankave të Maqedonisë nëse ka hapësirë për uljen e provizioneve bankare, por as nga atje nuk morën përgjigje.
Në Maqedoni ka 13 banka – 5 si të mëdha, 3 të mesme dhe 5 të vogla. Rreth 80 për qind e të ardhurave nga komisionet dhe tarifat përfundonin te pesë bankat më të mëdha dhe 20 për qind e mbetur ndahet nga të tjerat. Pesë bankat më të mëdha realizojnë 90 për qind të të gjitha fitimeve të bankave.