Ish-kryeprokurori special, Jack Smith, është i kyçur në të paktën tetë beteja sekrete gjyqësore që synojnë të zbulojnë disa nga detajet më të afërta në lidhje me veprimet e ish-presidentit amerikan, Donald Trump, pas zgjedhjeve të vitit 2020 dhe trajtimin e materialeve të klasifikuara, sipas burimeve dhe dosjeve gjyqësore të shqyrtuara nga CNN.
Rezultati i këtyre mosmarrëveshjeve mund të ketë implikime të gjera, pasi ato sillen rreth një kandidati presidencial të vitit 2024 dhe mund t’i shtyjë gjykatat të formësojnë ligjin rreth presidencës, ndarjes së pushteteve dhe konfidencialitetit avokat-klient, në mënyrë që nuk kanë bërë kurrë më parë.
Megjithatë, pothuajse të gjitha procedurat janë të mbyllura edhe pse dosjet dhe vendimet nuk janë bërë publike.
Numri i madh i sfidave të jurisë së madhe nga dëshmitarët e mundshëm është një pasqyrim i fushëveprimit të hetimit të këshilltarit special dhe një shenjë dalluese e stilit ultra-luftëtar të ish-presidentit Trump përballë hetimeve.
Për krahasim, hetimi i jurisë të Robert Mueller për ish-presidentin Trump kishte një sërë procedurash të mbyllura ku hetuesit përdorën gjykatën për të kërkuar më shumë përgjigje, dhe hetimi i avokatit të pavarur Kenneth Starr në Whitewater përfundimisht arriti në shtatë raste të ngjashme të mbyllura.
Një rast kyç i vulosur i zbuluar të mërkurën është një përpjekje për të detyruar më shumë përgjigje rreth bisedave të drejtpërdrejta midis Trump dhe avokatit të tij mbrojtës Evan Corcoran, ku Departamenti i Drejtësisë po argumenton se hetimi gjeti prova se bisedat mund të jenë pjesë e mëtejshme ose mbulimit të një krimi që lidhet me Kutitë e dokumenteve Mar-a-Lago.
Një zëdhënës i zyrës së ish-kryeprokurorit special, Jack Smith, nuk pranoi të komentojë.
Rreth gjysmë duzinë çështjesh janë ende në proces në gjykatë, ose përpara Kryegjyqtarit Beryl Howell ose në gjykatën e apelit sipër saj, Qarku DC. Shumica duket se ndjekin harkun tipik të rasteve të ndryshme që lindin gjatë hetimeve të jurisë së madhe, ku prokurorët ndonjëherë përdorin gjykatën për të zbatuar thirrjet e tyre.
Më shumë sfida nga dëshmitarët e thirrur, përfshirë ish-zëvendëspresidentin, Mike Pence, pritet të depozitohen në ditët në vijim, me gjasë gjithashtu të vulosur. Pence mund të ngrejë pyetje të reja rreth mbrojtjeve rreth zëvendëspresidentit.
Hetimet që implikojnë zyrtarë qeveritarë shpesh nxisin procese gjyqësore të mbyllura, sepse dëshmitarët konfidencialë të jurisë së madhe kanë më shumë gjasa të pretendojnë privilegje që i shtyjnë prokurorët të kërkojnë nga gjyqtarët të detyrojnë më shumë përgjigje, thonë ekspertët e ligjit penal.
“Mendoj se jemi në kohë të jashtëzakonshme. Një pjesë e saj është që unë mendoj se ish-presidenti Trump vazhdon t’i pohojë këto teori shumë kohë pasi ato janë hedhur poshtë nga gjykata”, Neil Eggleston, një ish-këshilltar i Shtëpisë së Bardhë, i cili argumentoi për privilegje ekzekutive gjatë administratës Clinton dhe hetimit të Whitewater.
Në Whitewater, pasi gjykata në DC vendosi që pretendimet për privilegje nuk do të rezistonin kur një juri e madhe federale kishte nevojë për informacion, dëshmitarët e tjerë u shmangën nga përpjekjet për të refuzuar të dëshmonin, kujtoi Eggleston. Por, në hetimet e Trump, dëshmitarët e rreshtuar vazhdojnë të testojnë nëse ai ende mund të ketë mbrojtje speciale të konfidencialitetit.
Megjithatë, numri i rasteve është i jashtëzakonshëm.
Rastet e tjera të njohura janë:
Përpjekja e gjatë e Departamentit të Drejtësisë për të zbatuar një thirrje të majit të vitit 2022 për të gjitha të dhënat e klasifikuara që zotëron Trump. Pas një seance të mbyllur të dhjetorit, Howell u dha hetuesve të ish-kryeprokurorit special, Jack Smith, një rrugë për të bërë më shumë pyetje dy personave të punësuar për të kontrolluar pronat e Trump në dhjetor dhe gjetën më shumë dokumente me shenja të klasifikuara. Ata dy persona dëshmuan para jurisë së madhe në fund të muajit të kaluar. Gjashtëmbëdhjetë media kombëtare, përfshirë CNN, i kanë kërkuar Howell që të bëjë transkriptet publike të seancave dëgjimore dhe të dhëna të tjera në këtë rast.
Një apel nëse ish-shefi i këshilltarit të Pence, Greg Jacob, dhe shefi i stafit, Marc Short, duhet të ishin detyruar t’i përgjigjen pyetjeve rreth ndërveprimeve të Trump rreth datës 6 janar. Të dy shkuan në jurinë e madhe në DC të premten e kaluar korrikun e kaluar dhe refuzuan të jepnin disa përgjigje për shkak të tentativave të Trump për konfidencialitet rreth presidencës. Urdhrat e gjykatës i shtynë ata të dëshmonin për herë të dytë, duke kërkuar më shumë dëshmi prej tyre në tetorin e vitit të kaluar, konfirmoi më parë CNN. Ata të dy u shfaqën për herë të dytë në jurinë e madhe. Ekipi i Trump ende ka paraqitur një apel për vendimet e Howell.
Nëse ish-këshilltari i Shtëpisë së Bardhë të Trump, Pat Cipollone, dhe zëvendës-këshilltari i Shtëpisë së Bardhë, Patrick Philbin, mund të refuzojnë t’i përgjigjen pyetjeve në lidhje me bisedat e drejtpërdrejta me Trump nga fundi i presidencës së tij. Të dy burrat përmendën privilegje të ndryshme kur dëshmuan para jurisë së madhe në shtator, por u detyruan të paraqiteshin për herë të dytë dhe të jepnin më shumë përgjigje pas vendimeve të gjykatës në nëntor dhe dhjetor, konfirmoi më parë CNN. Edhe pse ata kanë dëshmuar tashmë dy herë, ekipi i Trump paraqiti një apel.
Pas konfiskimit të celularit të deputetit republikan të Pensilvanisë, Scott Perry, në gusht në hetimin e 6 janarit, avokatët e kongresmenit sfiduan aftësinë e Departamentit të Drejtësisë për të aksesuar të dhënat e marra nga telefoni, duke përmendur mbrojtjen rreth Kongresit sipas Klauzolës së Fjalimit ose Debatit të Kushtetutës. Howell refuzoi të mbante të dhënat nga hetuesit, por një panel i gjykatës së apelit e ka bllokuar DD-në që të shohë të dhënat deri më tani, sipas indikacioneve në procesverbalin e gjykatës. Çështja është caktuar për argumente gojore më 23 shkurt në gjykatën e apelit në Uashington. Gjykata e qarkut ka gjithashtu një kërkesë nga Komiteti i Gazetarëve për Lirinë e Shtypit për të zbërthyer dokumentet e çështjes.
Udhëheqja republikane dhe ajo demokrate në Dhomën e SHBA-së kanë kërkuar një pjesë në këtë rast për shkak të implikimeve për Kongresin, ka konfirmuar CNN.
Howell ka lëshuar versione të redaktuara të dy vendimeve të konfidencialitetit të avokates që ajo mori vitin e kaluar, duke u dhënë prokurorëve akses në emailet midis Perry dhe tre avokatëve: John Eastman, Jeffrey Clark dhe Ken Klukowski, përpara 6 janarit të vitit 2021.
Howell mohoi veçmas përpjekjen e Clark për të mbajtur nga hetuesit një draft të autobiografisë së tij që diskutonte përpjekjet e tij në Departamentin e Drejtësisë në emër të Trump përpara 6 janarit. Clark ishte përpjekur të shënonte draftin e përshkrimit të jetës së tij si produkt i punës së avokatit.
Departamenti i Drejtësisë siguroi një urdhër gjykate për këshilltarin e Trump, Kash Patel, për t’iu përgjigjur pyetjeve nën betim në hetimin e Mar-a-Lago. Patel fillimisht nuk pranoi t’u përgjigjej pyetjeve para jurisë së madhe në tetor, duke përmendur mbrojtjen e tij të Amendamentit të Pestë kundër vetë-inkriminimit. Pastaj, prokurorët luftuan për më shumë përgjigje duke imunizuar dëshminë e tij nga ndjekja penale, raportoi më parë CNN.
Transparenca mungon
Kompleti i çështjeve të jurisë së madhe të zyrës së këshilltarit të posaçëm ngre pyetjen se sa transparente do të jenë gjykatat në lidhje me këto raste dhe sa shpejt do të bëhen të disponueshme dokumentet e paraqitura në gjykatë.
New York Times dhe Politico po përpiqen të bindin Howell që të publikojë versione të redaktuara të çdo grindjeje gjyqësore të vulosur në lidhje me jurinë e madhe ku Trump ose të tjerë në administratën e tij janë përpjekur të kufizojnë hetimin me pretendime për privilegj ekzekutiv, sipas dosjeve gjyqësore.
Organizatat mediatike argumentojnë se ka një “interes të thellë kombëtar” në ato dokumente ligjore.
Por Departamenti i Drejtësisë është kundër bërjes së zbulimeve në lidhje me hetimet e jurisë së madhe – dhe as nuk do të pranojë se procedurat po zhvillohen.
Të hënën, ata i argumentuan Howell-it se me interesin intensiv publik rreth rasteve, duhet të ketë edhe më shumë fshehtësi sesa kur gjykata lëshon të dhëna të tjera.
“Për të avancuar qëllimet e politikës që qëndrojnë në themel të fshehtësisë së jurisë së madhe, mund të jetë e nevojshme që një gjykatë të refuzojë më shpesh të lëshojë opinione gjyqësore ndihmëse të hetimeve të jurisë së madhe që janë subjekt i vëmendjes intensive të shtypit në krahasim me çështjet që kanë tërhequr pak vëmendjen e publikut”, shkruan avokatët nga divizioni civil i DD-së.
Howell, akoma nuk ka vendosur se çfarë të bëjë. /CNN
*Jack Smith
*Ish-prokurori amerikan, Jack Smith, ka qenë kryeprokuror i Zyrës së Prokurorit të Specializuar në Gjykatën Speciale për krime lufte në Kosovë, me seli në Hagë, ku tashmë ai ka dhënë dorëheqje nga hetimi i akuzave me të cilat ngarkohen ish-udhëheqësit e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) të cilët janë në paraburgim.
Tanimë, Jack Smith, është këshilltari special i Departamentit të Drejtësisë, dhe është vënë në detyrë për hetimin e ish-presidentit amerikan, Donald J. Trump.