Shkruan:
Taxhudin Hamidi
Ebu Hanife&Tahawi
Ne nuk themi se mëkati nuk i sjellë besimtarit asnjëfar dëmi.
Ne gjithashtu nuk themi se besimtari nuk do të shkojë në xhehenem- skëterë nëse bën kundërvajtje.
Gjithadshtu nuk themi se besimtari do të qëndrojë përgjithmonë në xhehenem – skëterë.
Ne gjithashtu nuk themi si murgi’itët se veprat tona d’ë gradohen patjetër,dhe gjithashtu nuk themi se gabimet tona pa dyshim d’të falen.
Po ashtu akida Tahaviyya thotë :
Sa i përket pabesimtarit ne kemi konkluduar përfundimisht se ai është i gjykuar të shkojë në parajsë – xhenet apo në skëterë- xhehenem.
Ne nuk mundemi të akuzojmë asnjë musliman për pa fe , politeizëm, ose hipokrizi, vetëm se nëse metëvërtetë nuk e shohim të angazhuar në ate.
Sa i përket qëllimit dhe motivit, ne ia lëmë këtë Zotit të gjikojë Ai.
Kështu që Ebu Hanife merrë pozicionin me qëndrim të mesëm mes kuptimit të murgi’ive, harigitëve dhe mutezilitëve dhe e formulonë baraspeshën e doktrinës të cilës, nga një anë mbronë shoqërinë muslimanët nga dezintegrimi deri ku çonë, në urrejtje dhe dhunë mes tyre.
A nga ana tjetër garantonë disiplinë morale dhe këmbënguljë në virtyte.
Akaidi Tahaviyya më tutje d’të thotë:
Njeriu nuk del nga rrethi i besimit vetëm nëse nuk refuzonë besimin i cili ka qenë në te.
Në al Wasiyye është shpjeguar se:
Vepra është diçka e cila dallonë nga besimi, ndërsa besimi dallonë nga vepra.
Shpeshëherë njeriu lirohet nga veprimi por asnjëherë nuk lirohet nga besimi.
Kështu, Ebu Hanife refuzonë apo hudhë poshtë teorinë harigite se vepra bën pjesën e besimit dhe se nga kjo kuptohet se mëkati është sinonim i pabesimit ose me fjalë të tjera,
krimi është apriori pabesim – mohim.
Asesi nuk e tepërojmë me besimtarin nëse ai a bërë ndonjë mëkat, vetëm nëse ai vet e dëshmon se mëkati i bërë ka kategorinë e hallallit pra është i lejuar.
Besimi është primar vizavi kundërvajtjes!
(xhxhxh!)